ترکیه از خلأ حضور روسیه سوءاستفاده می کند

وزیرخارجه ایران با چه اهدافی به ترکیه و سوریه سفر کرد؟

سفر منطقه ای وزیرخارجه ایران به علت اهمیتی که کشورهای مقصد داشتند، با اهداف مهمی در حوزه منطقه و بین المللی در دستور کار قرار گرفت. سفر وزیرخارجه ایران مشخصا به دنبال سفر بشار اسد انجام شد زیرا توافقاتی میان طرفین صورت گرفته بود که باید مورد پیگیری قرار می گرفت. سفر وزیرخارجه ایران برای عملیاتی کردن توافقات ایران و سوریه بوده است. این سفر تقریبا همزمان با رسیدن سومین نفتکش ایران به بنادر سوریه است که جنبه نمادین در حوزه سیاسی و استراتژیک داشت تا به شکلی پاسخی به تحرکات اسرائیل باشد و این پیام را داشت که ایران در مقابل تهدیدات قطعا کوتاه نخواهد آمد. باید توجه داشت که سوریه به‌واسطه مناسباتی که با لبنان دارد، مسائل مربوط به کابینه لبنان نیز در این حوزه معنادار می شود. امروز در لبنان نخست وزیر تعیین شده اما به‌واسطه موانع تشکیل دولت سخت شده است. فشار آمریکا، فرانسه، عربستان و اسراییل نیز از دیگر علت هایی است که تشکیل کابینه در لبنان را سخت کرده است اما از سوی دیگر سوریه یک نفوذ سنتی در لبنان دارد که می تواند در هم افزایی با ایران این موانع را برطرف کند.

مناسبات بین‌المللی نیز به عنوان مولفه‌ای بر معادلات سوریه اثرگذار بوده و آیا سفر وزیرخارجه ایران به سوریه نیز به این مولفه ارتباط داشته است؟

مشخصا جنگ روسیه و اوکراین مساله‌ای است که بر تمامی عرصه ها اثرگذار بوده و نمی تواند از دید روابط و تحرکات دیپلماتیک پنهان بماند. همین امر سبب شده تا روسیه از تعداد نیروهای خود در سوریه بکاهد و ترکیه نیز به دنبال کاهش حضور روسیه در سوریه تحرکات بیشتری در شمال سوریه داشته است. ترکیه به دنبال این است تا حضور خود را در شمال سوریه مستحکم کند و امروز این فضا را مناسب دیده اند تا تحرکات خود را بیشتر کنند. موضع ایران در این خصوص از زبان وزیرخارجه مطرح شد و عنوان شده است که حمله به سوریه به هر شکلی محکوم است. وزیرخارجه ایران به سوریه سفر کرد تا کشورهای همسو با ایران را به یک هماهنگی برساند زیرا بزودی بایدن به منطقه سفر می کند و با مقامات سایر کشورهای خاورمیانه دیدار خواهد داشت. بایدن مشخصا می خواهد در این سفر علیه ایران و کشورهای همسو موضع گیری داشته باشد و شاید اقداماتی انجام دهد و به همین علت ایران و کشورهای متحد نیز به دنبال هماهنگی در این خصوص هستند.

آیا پس از اختلافات اخیر در حوزه های مختلف میان ایران و ترکیه، همچنان زمینه هایی جهت همکاری فی ما بین وجود دارد؟

ایران و ترکیه هنوز هم نقاط مشترکی دارند که از جمله آنها می توان به همکاری برای مقابله با تروریسم اشاره کرد. مسائل تجاری، اقتصادی و گردشگری نیز مشخصا از جمله مواردی است که هر دو کشور در سال های اخیر در این خصوص همکاری داشته اند و همچنان نیز می توانند پیرامون این مسائل تعامل داشته باشند. مشخصا روابط ایران و ترکیه در ماه های اخیر به علت اختلاف در حوزه آب و سوریه همچون گذشته نیست و ترکیه نیز در همین مقطع زمانی به این سمت حرکت کرده تا تعامل بیشتری با اسرائیل داشته باشد. در چنین شرایطی ترکیه حتی به سمت عربستان و مصر نیز رفته و روابط خود را با این دو کشور ترمیم کرده است. به دنبال چنین اتفاقاتی ضرورت دارد تا ایران و ترکیه نیز تعاملات دیپلماتیک بیشتری داشته باشند تا اختلافات فی ما بین به حداقل رسیده و در زمینه های مشترک همکاری کرد. ایران در ماه های اخیر تحرکات دیپلماتیک زیادی داشته تا روابط خود را با همسایگان بهبود بخشد که ترکیه نیز می تواند در این چهارچوب تعریف شود. مراوده با ترکمنستان، قزاقستان، دولت باکو، عراق، پاکستان، قطر و روسیه نیز در همین راستا بوده تا ایران از ظرفیت های دیپلماتیک به شکل بهتری استفاده کند و فرصت های جدید همکاری خلق کند.