پدیده ای بی نظیر

 اما از یک جهت این تظاهرات‌ها کم نظیر و شاید بی‌نظیر است آنهم از این جهت که شاهد یک تظاهرات ضداسرائیلی در آمریکا هستیم. درحالی که در چند دهه گذشته هرگونه اعتراض ضداسرائیلی به معنای یهودی ستیزی تفسیر و تعبیر می‌شد و با اعتراض کنندگان به شدت برخورد می‌شد. در این تظاهرات‌های اخیر ما شاهد همین روش هستیم. اینبار نتانیاهو و دولت نژادپرست اسرائیل تلاش می‌کند این تظاهرات را با یهودستیزی تفسیر کند و حامیان اسرائیل در آمریکا نیز به همین ترتیب از اسرائیل حمایت و تظاهرکنندگان را محکوم می‌کنند اما با وجود تمام این اقدامات ما شاهد گسترش تظاهرات در آمریکا هستیم و شاید بتوان گفت درحال شکل گیری یک جنبش ضداسرائیلی در آمریکا هستیم. در ماه‌های اولیه جنگ غزه نیز رویدادهای مشابهی در چند دانشگاه آمریکا رخ داد و چند رئیس دانشگاه مجبور به استعفا یا برکناری شدند اما این دوره از تظاهرات آنقدر گسترده است که حتی گارد ملی آمریکا نیز نتوانسته آن آرامشی که از دانشجویان خواسته شده که متقاعد شوند را به دست بیاورد و هر روز دامنه گسترش اعتراضات دانشجویی در آمریکا افزایش پیدا کرده و به خارج از آمریکا، به اروپا و استرالیا نیز کشیده شده. جدا از اینکه این تظاهرات تا چه میزان از میزان حمایت آمریکا از اسرائیل در روند جنگ غزه و عقب نشینی اسرائیل از این منطقه اثرگذار است، خود این پدیده یک پدیده بی‌نظیری می‌تواند باشد که نفرت از اسرائیل در حال گسترش در جهان است و اسرائیل آن وجهه قربانی بودن و مظلوم نمایی که در چند دهه گذشته در سطح افکار عمومی جهان تبلیغ می‌کرد و اشغال فلسطین و سرکوب فلسطین را توجیه می‌کرد را از دست داده و با جبهه‌ای که علیه اسرائیل در سطح جهانی شکل گرفته، اسرائیل یک دولت شکست خورده است حتی اگر به اهدافش در نوار غزه هم برسد که غیرممکن است برسد، باز هم اسرائیل به موقعیت و جایگاه قبل از عملیات طوفان الاقصی و هفتم اکتبر بازنخواهد گشت. از این جهت جنبش دانشجویی در آمریکا بسیار قابل تامل و بررسی است و قطعا این جنبش می‌تواند در موقعیت جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا در شش ماه باقیمانده انتخابات ریاست جمهوری اثرگذار باشد. به هر حال همواره در انتخابات آمریکا موضوعات داخلی بیشتر موثر است ولی در این دوره از انتخابات آمریکا، متغیرهای جدیدی وارد مبارزات انتخاباتی شده و یکی از این متغیرها، اعتراضات و نارضایتی‌ها از دولت جو بایدن در خصوص حمایت‌های همه جانبه از رژیم صهیونیستی است. به هر حال اگر دولت بایدن بخواهد با سرکوب و دستگیری دانشجویان با این جنبش برخورد کند، قطعا موقعیت آقای بایدن در انتخابات پیش‌رو بیشتر متزلزل خواهد شد. از طرفی در داخل سرزمین‌های اشغالی نیز همین جنبش دانشجویی شکل گرفته یعنی اعتراضات دانشجویی در داخل اسرائیل علیه نتانیاهو وجود دارد از آنطرف هم اعتراضاتی در روزهای شنبه شاهد بودیم که نسبت به اصلاحات قضائی که در دولت نتانیاهو قرار بود انجام شود، برگزار می‌شود اما جنگ غزه، مخالفان جدیدی به صف مخالفان سیاسی علیه نتانیاهو اضافه کرد. اینکه در موقعیت نتانیاهو متزلزل است تردیدی نیست، امابا توجه به اینکه جنگ غزه، جنگی حیثیتی برای نتانیاهو شده و در عین حال هر کسی بخواهد جای نتانیاهو را بگیرد، موقعیت دشواری در خصوص ادامه حملات و یا توقف جنگ قرار خواهد داشت، بعید به نظر می‌رسد تا زمانی که سرنوشت این جنگ تعیین یا مشخص نشده باشد، نتانیاهو برکنار شود. شاید مخالفین نتانیاهو هم نخواهند در چنین شرایطی در جایگاه او قرار داشته باشند چراکه هر تصمیمی چه عقب نشینی چه ادامه جنگ، یک موقعیت پارادوکس گونه‌ای را برای آنها ایجاد خواهد کرد و جایگاهشان نیز در سطح بین‌المللی و داخلی بسیار متزلزل خواهد بود. در خصوص دیوان کیفری بین‌المللی نیز همین قاعده هست و بعید به نظر می‌رسد این دیوان حکمی علیه نتانیاهو صادر کند ولی اینکه همین موضوع در سطح دیوان مطرح شده که نتانیاهو به عنوان یک جنایتکار شناخته شده و تحت تعقیب قرار بگیرد ضربه حیثیتی بزرگی به دولت اسرائیل وارد می‌کند.

*مرتضی مکی

تحلیلگر سیاسی